14. DE NIEUWE TIJD (1963 tot heden)

De nieuwe tijd kenmerkt zich door een aantal ups- en downs en vooral door wezenlijke veranderingen in de vereniging. De periode is grofweg in twee delen te scheiden. De periode van de oude Schuttershof bij het gebouw Marialust en de periode daarna.

4.1 Voor de brand

Het nieuw aangekochte pand de oude Inter Scolaire Sociëteit Apeldoorn, beter bekend onder de naam het ISSA gebouw werd gekocht voor fl.20.000,- (op een huurkoopcontract) en de Schuttershof gedoopt. Dit houten gebouw stond oorspronkelijk op de plaats waar nu de parkeerplaats van de ‘Loohof’ is. Het gebouw werd verplaatst naar een terrein tegen het hek van de koperpletterij achter Marialust. De Schuttershof werd geheel door de eigen leden geschikt gemaakt voor Klein Kaliber Geweer en Klein Kaliber Pistool. Talrijke uren later en fl. 12.000 armer, telde het gebouw een tiental twaalf meter banen geschikt voor kleinkaliber geweer en twee pistoolbanen.

Het honderdjarig jubileum in 1967. De inmiddels Koninklijke Harmonie speelt. Het bestuur staat op de stoep van het raadhuis.

Het openingsschot van de nieuwe banen werd gegeven door de burgemeester de heer Mr. L.A des Tombe. Het ledenaantal begon onmiddellijk te groeien en had weer snel de honderd bereikt. Interessant hierbij is op te merken dat de Schuttershof hiermee weer teruggekeerd was naar het vroegere landgoed ‘Maria’s lust’, dat onder andere bewoond is geweest door de familie de Fielliettaz Goethart, waarvan meerdere leden zo’n actieve en belangrijke rol hebben gespeeld in de eerste vijftig jaar van de vereniging.

Om financiële redenen werd de Schuttershof gebruikt door twee schietverenigingen, de Scherpschutters zelf en de vereniging ‘De Vrolijke Schutters’ ofwel DVS. Ook de (niet meer bestaande) Philips Electro Logica (PEL) schutters hebben nog korte tijd in de Schuttershof geschoten. Deze namen het echter niet zo nauw met de veiligheid en zijn daarom op zekere avond letterlijk bij ‘kop en kont’ gepakt en uit de Schuttershof verwijderd. Daarnaast werd het gebouw dat bestond uit een aparte bar met een zaal en de eigenlijke schietbanen ook gebruikt door de Apeldoornse Operette Véreniging.

Het bestuur aangetreden op de receptie ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan. Van links naar rechts Slegers, Lankwarden, van Surksum en Mokkink.

De bar had een eigen beheerder de heer J. van Asselt. Noch de bar noch de heer van Asselt kenden het begrip ‘sluitingstijd’. Het werd dan ook vaak zeer laat voor zowel de schutters als de beheerder. De heer van Asselt verplaatste zich mede met het oog op de fouragering met een gemotoriseerde bakfiets.

Een vast ritueel werd daarom het diep in de nacht, onder veel lawaai, aanduwen van de bakfiets. In 1974 heeft DVS haar naam, overigens tot ongenoegen van de Koninklijke Scherpschutter van de Veluwe haar naam gewijzigd in ‘De Veluwse Schutters’.

In deze periode werd ook een aantal opmerkelijke successen onder andere Nederlandse kampioenschappen behaald door (leden van) de vereniging.

Op 1 april 1967 werd het honderdjarig bestaan gevierd met een receptie in het raadhuis, een defilé door de stad en een schuttersmaaltijd in Orpheus. In het receptieboek staat een groot aantal bekende namen vermeld. Zo was bijvoorbeeld namens het Nederlands Olympisch Comité de voorzitter, de commandant van het Corps Mariniers, generaal-majoor J L Nass aanwezig

Daarnaast werden kransen gelegd op het graf van Koning Willem de Derde in de Grote kerk te Delft en op het graf van de heer Scheuter, oud-voorzitter, ere-lid en Olympisch schutter, die begraven ligt op het oude kerkhof aan de Soerenseweg in Apeldoorn.

4.2 Na de brand

Op 13 maart 1974 werd het gebouw in brand gestoken door een paar jeugdige inbrekers, die ontsnapt waren uit de Rekkense inrichtingen. Uit woede over het niet vinden van buit en wapens werd het houten gebouw in brand gestoken. Verloren

De Schuttershof de ochtend na de brand.

gingen 3 geweren, 2 pistolen een deel van het archief en de volledige prijzenkast met uitzondering van de Alexanderbeker. Nog steeds resteert een klomp gesmolten metaal als herinnering aan de uit historisch oogpunt gezien meestal onvervangbare prijzen. Met veel moeite kon het vaandel gered worden. Het was echter zwaar beschadigd.

Er werden onmiddellijk plannen gemaakt voor herbouw, maar een nieuw bestemmingsplan van de gemeente belette dit. De zusterverenigingen ‘De prins der Nederlanden’ te Vaassen en ‘Prinses Juliana te Ernst’ boden spontaan hulp aan in de vorm van het gebruik kunnen maken van hun schietaccommodatie. Vier jaar lang is er Klein Kaliber Geweer geschoten in Ernst en Klein Kaliber Pistool in Vaassen, waarvoor de vereniging nog altijd dankbaar is.

Toen herbouw onmogelijk bleek werden er onmiddellijk plannen gemaakt voor nieuwbouw, eerst met DVS en later zonder deze vereniging. Een groot probleem voor de Koninklijke Scherpschutters hierbij was dat het gebouw zwaar onderverzekerd bleek te zijn en ook het huurkoopcontract nog niet afgelost was. Het archief van de vereniging staat bol van de mogelijkheden die dan of financieel niet haalbaar bleken of afgewezen werden door de gemeente.

Een greep uit de geschiedenis. Op 18-6-1974 onder de kop ‘Gemeente helpt schutters uit de brand’ suggereerde de gemeente herbouw op de plaats van het dat jaar afgebrande restaurant van het Kristalbad. In 1975 werd als plaats voor de schietbanen de kelders van Orpheus genoemd. Dit bleek na nader onderzoek technisch niet haalbaar en ook de commissarissen van Orpheus gingen niet akkoord. In 1976 werd er gepraat over schietbanen onder de sporthal in Zevenhuizen, dit bleek te duur te zijn. In 1977 werd de Wenumse watermolen voorgesteld. Dit sprong af omdat de vereniging geen eigenaar van het pand kon worden of het exclusieve gebruiksrecht van het pand verkrijgen.

De vereniging DVS, die ook in de oude Schuttershof al onderhuurder was, accepteerde dit aanbod van de gemeente wel en is hier tot de dag van vandaag gehuisvest.

Eind 1977, na vier jaar moeizaam onderhandelen met de gemeente, kwam er eindelijk overeenstemming over de aankoop van een stuk grond aan de Laan van Zevenhuizen, hoek Deventerstraat. Hier verrees de nieuwe Schuttershof, die op 1 april 1978 door de beschermheer Z.K.H Prins Bernhard werd geopend.

Dit ging echter niet zonder slag of stoot, na het aanleggen en mikken weigerde het wapen. Opnieuw spannen had hetzelfde resultaat. De prins nam het wapen uit elkaar, maar kon niets vinden. Diverse bestuursleden bemoeiden zich ermee en uiteindelijk functioneerde het wapen en het schot was een tien (een echte ditmaal). Achteraf bleek er zoveel olie in de grendel aangebracht te zijn, dat deze door de kou zo dik en stroperig was geworden dat er onvoldoende energie voor de slagpin overbleef om het 0.22 patroontje te ontsteken. Maar het gebouw was geopend.

Prins Bernhard geeft het eerste schot af bij de opening van de nieuwe Schuttershof.

Aan een Odyssee van vier jaar was eindelijk een einde gekomen. De eerste Steen in de gevel, door de voorzitter Wim Lankwarden gelegd,vermeldt dan ook trots ’Recisca Virescit’, vrij vertaald: Na de verwoesting temidden van het groen herrezen.

De 'echte' 10 van de prins, met zijn handtekening en die van het bestuur op de schijf.

De nieuwe Schuttershof werd ontworpen door de architect Tiemens en als casco neergezet door de firma Bijsterbosch. Voor de financiering werd naast de hypotheek weer gebruik gemaakt van het oude financieringsmiddel; renteloze obligaties door de leden. Doordat van het terrein van 2400 vierkante meter er slechts 500 bebouwd mochten worden, bevindt een groot gedeelte van het gebouw zich onder de grond. De hele afwerking en inrichting werd door de leden gedaan. Vele duizenden uren zijn door de leden in de afwerking van het gebouw en in de inrichting van de schietbanen gestoken. Er werden ook onderdelen en diensten ‘geregeld’. Zo komt de massieve, meer dan een ton wegende, kluisdeur van de wapenkluis uit de oude gasfabriek. Hierachter werden de gasmunten bewaard. De brandkast voor de verenigingsbescheiden is afkomstig van de gemeentelijke kredietbank. Voor de opbergen van de meest waardevolle bekers wordt gebruik gemaakt van een oude ijzeren en zeer degelijke elektriciteitsverdeelkast van de PGEM.

Wim Lankwarden toont vol trots de prinselijke 10.

Zoals meestal in dit soort gevallen, bleven er na het aanvankelijke enthousiasme slechts een handvol getrouwen over die vele, vele. uren bleven steken in de afbouw, het schilderen, het aanleggen van de schijventransporteurs en al die andere honderden dingen die moesten gebeuren. Het resultaat was zelfs dat er leden naar andere verenigingen vertrokken omdat ze wilden schieten in plaats van werken. Weinigen van de nieuwe leden realiseren zich dat deze mensen het mogelijk hebben gemaakt dat er een nieuwe start kon plaatsvinden. Een schaduwzijde van de nieuwbouw was dat er, voor het eerst in de meer dan 100 jarige geschiedenis spanningen in de vereniging optraden. Dit temeer daar het kleine irritaties waren tussen leden onderling, die tenslotte zo hoog opliepen dat een twaalftal schutters uit de vereniging is getreden en een eigen

schietvereniging onder de naam ‘Schietvereniging Apeldoorn’ heeft opgericht. Bij gebrek aan eigen accommodatie maakt SVA wel gebruik van de Schuttershof.

Toen de nieuwe Schuttershof dan ook gereed was, was het ledenaantal geslonken tot onder de tachtig. De nieuwe accommodatie trok echter nieuwe leden aan zodat het ledenaantal onmiddellijk begon te groeien. Om echter een indruk te geven hoe de exploitatiekosten van de Schuttershof gestegen zijn de volgende cijfers. De exploitatiekosten van de oude Schuttershof bedroegen in 1973 fl. 2300,00. De huidige exploitatiekosten bedragen ruim

150.000 gulden. Hierbij is nog steeds een stijgende tendens aanwezig als gevolg van de steeds scherper worden milieu-, wapen en milieuwetgeving en last but not least de gemeentelijke heffingen. Een moderne schietvereniging kan niet meer bestaan zonder een adequaat financieel management.

Het huidige gebouw heeft 20 schietpunten. Tien 12- meter banen voor KKG en luchtgeweer en tien vijfentwintig meter banen geschikt voor groot- en klein kaliber pistool. De 25 meter banen zijn zo geconstrueerd dat ze uitgebouwd kunnen worden tot 50 meter banen.

In 1988 werden de 25 meter banen geschikt gemaakt voor parcoursschieten door ze uit te rusten met stalen plates, het zogenaamde ‘steel target shooting’.

Opmerkelijk is ook de wijziging die de vereniging in deze periode heeft ondergaan. Om slechts een paar van deze wijzigingen te noemen:

• het aantal vrouwen dat lid van de vereniging is, is sterk gegroeid (hoewel zij helaas nog ver in de minderheid zijn).

• het aantal leden heeft op dit moment de 200 overschreden

• het pistoolschieten is verreweg de belangrijkste discipline geworden.

De enige binding met het militaire verleden wordt nog gevonden in de politievijfkamp die ieder jaar plaats vindt, In deze wedstrijd op militair geweer en pistool wordt een vijfkamp verschoten tussen de Gemeente Politie Apeldoorn, de Rijkspolitie van het district Apeldoorn, de Koninklijke Marechaussee, de Politie Academie en de Koninklijke Scherpschutters van de Veluwe. Sinds de eerste wedstrijd in 1948 heeft het erelid en voorzitter de heer Ringeling dit evenement veertig keer achter elkaar georganiseerd.

Het voltallig bestuur met de Prins op de foto. Links van de Prins de oud voorzitter en erelid Henk Ringeling.

In 1987 krijgt de vereniging opnieuw te maken met ongewenst bezoek. Ditmaal zijn de gevolgen minder desastreus. De dieven gaan ook professioneler te werk. Eenmaal binnen wordt in de enige zwakke plek van de wapenkluis, een binnenmuurtje, een gat gehakt. Daarna worden alle klein-kaliber handwapens meegenomen, de geweren blijven staan. Dit was niet de enige vervelende gebeurtenis in deze periode. In het begin van de tachtiger jaren, met het dieptepunt in 1983, werd de vereniging geconfronteerd met grote financiële problemen. De hoge hypotheekrente in combinatie met

een wat al te optimistisch ingeschatte groei van het ledenbestand bracht de vereniging aan de rand van een faillissement. Het is de grote verdienste geweest van de voorzitter Gerrit Kruisheer geweest dat hij de vereniging, zonder vaak al te veel begrip van de leden voor de problemen, door deze moeilijke periode heeft gevoerd.

Een duidelijke sanering, gevolgd door een zuinig en strak beleid hebben de vereniging er weer boven op geholpen. Met name na 1987 begint de vereniging weer te bloeien als nooit te voren. In 1991 wordt voor het eerst weer het ledenaantal van 200 bereikt, wat de vereniging tot één van de grootste schietverenigingen in Nederland maakt.